Harrie van Houtum † 03-02-2017
Initiator en moderator Blauwe Kamer
BLAUWE KAMER 2012-2016, Van Idee naar Realiteit
Zo einde 2011 begin 2012 ontstond het idee om te komen tot een meer methodische aanpak voor het wendbaar uitvoeren van wetgeving naar dienstverlening. Dit idee was gerijpt in de jaren vanaf 2006 waarbij ik werkzaamheden verrichte als pionier en ambassadeur bij de zelfstandige bestuursorganen (overheidsorganisaties) die zich verenigd hadden in de Manifestgroep. Inmiddels was de Manifestgroep uitgegroeid tot een samenwerkingsinitiatief van 18 organisaties waaronder Belastingdienst, UWV, SVB, CVZ, IND.
Er werd/wordt gewerkt aan gewaardeerde publieke dienstverlening, vanuit de strategie: werken aan één gezicht naar buiten, mensgericht en betaalbaar, van wetgericht naar mensgericht, digitaal waar het kan, persoonlijk waar nodig. Initiatieven zoals DIGiD en life-events zijn vanuit de Manifestgroep opgestart. Tijdens deze initiatieven heb ik de zoektocht ervaren van de verschillende disciplines van deze organisaties om te komen tot een meer uniforme wijze waarop zij de wetgeving zouden kunnen omzetten naar dienstverlening voor burger en bedrijfsleven. Het mooie van deze zoektocht was het inzicht wat ontstond in de verschillende wijzen die elke organisatie ieder voor zich ondernam om de opgelegde uitvoeringstaak vanuit de wetgeving in te vullen. Daar waar een belastingdienst zich volledig toelegde op massale gevallen, was de IND volledig gericht op de uitvoering van de individuele gevallen die toegang tot Nederland wilden verkrijgen. Niet alleen de wijze waarop, maar ook de verschillende disciplines die betrokken zijn bij de transformatie van wetgeving naar uitvoering vormen een belangrijk inzicht waaraan gewerkt moest/moet worden.
De invulling van de samenwerking tussen beleid en uitvoering binnen de organisatie, met de departementen en de uiteindelijke uitvoering is een hele keten van mensen met zienswijzen en opgedane ervaringen. Om deze keten, zeker als de klantvraag vanuit meerdere organisaties ingevuld wordt, effectief en efficiënt te laten werken aan gewaardeerde publieke dienstverlening vroeg en vraagt om afstemming en uniformiteit. De toenmalige directies van IND en Belastingdienst stonden achter dit idee en creëerden binnen hun organisatie de ruimte voor mensen om mee te werken aan het initiatief, Met dank voor hun bijdragen en ondersteuning van co-creatie met andere organisaties. Om te komen tot draagkracht en draagvlak heb ik toen gezocht naar aansluiting met de wetenschap.
Zo is Professor Sjir Nijssen, internationaal bekend om zijn zienswijze over werken met kennis en de hiervoor ontworpen methodiek CogNiam gevraagd om mee te doen aan dit initiatief. Professor Tom van Engers hoogleraar juridisch kennismanagement aan de UvA in Amsterdam en al vanaf midden negentiger jaren werkend onder de naam Power (Programme for and Ontology-based Working Environment for Rules) aan de het gebruikersvriendelijk toepassen van (belasting) wetgeving is eveneens gevraagd mee te werken.
Samen met de wetenschap is vervolgens dit initiatief opgestart en hebben we in de Blauwe Kamer van Kasteel Ter Worm in Heerlen de contouren uitgezet van hetgeen we ieder voor zich in co-creatie met elkaar willen bereiken in de weg van wetgeving naar dienstverlening. Contouren die als visie en vertrekpunten uitgaan van wetgeving als unieke bron, die herleidbaar en herbruikbaar geïnterpreteerd wordt en leidt tot toepasbare regelgeving en uitvoering, die wordt geaccepteerd en gewaardeerd door burger en ondernemer. Vanaf start 2012 wordt hier enthousiast aan gewerkt door de betrokken mensen en de resultaten van opgedane inzichten en ervaringen zijn al op menig congres en seminar onderwerp van gesprek geweest en beschreven in beschikbare documenten. Alsmede zijn ook binnen Belastingdienst Annotatie-instrumenten ontwikkeld die gebruikers (domeindeskundigen) faciliteren in het werken van wetgeving naar dienstverlening.
Wij als Blauwe Kamer gaan enthousiast door en staan open voor het delen van onze ervaringen met alle geïnteresseerden in de weg van wetgeving naar dienstverlening. Een weg waar we, organisatie, burger en ondernemer, in vele vormen mee worden geconfronteerd in het verkrijgen van de diensten die we mogen en moeten ontlenen (rechten en plichten in juridische taal) aan wetgeving en de hieruit voortvloeiende regelgeving en uitvoering. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de actuele vraagstukken rondom participeren in zorg- en werkvraagstukken. Maar ook de gewone verbouwing van ons huis of de subsidie- aanvraag en ook niet uit het oog te verliezen de hypotheekaanvraag van de bank. Kortom in ons land, onze maatschappij is dienstverlening, het verkrijgen van diensten, een breed gegroeid fenomeen.
Afsluitend wil ik de directies van de organisaties bedanken voor hun medewerking, alle leden van de blauwe kamer bedanken voor hun enthousiasme, inzet en inbreng en niet te vergeten alle geïnteresseerden in hun betrokkenheid en belangstelling. En zeker de wens uitspreken dat burgers en ondernemers mogen ervaren wat deze werkwijze betekent in het gewaardeerd verkrijgen van hun rechten en plichten.